چک و مفهوم حقوقی و کیفری بودن آن

در یک تعریف ساده چک سندی است که بر طبق آن صاحب حساب بانکی با صدور چک می تواند خودش شخصاً و یا با تحویل چک به فرد دیگر ، از حساب بانکی خود پول برداشت کند . چک عمده ترین اسناد تجاری معمول بوده و پس از گسترش عملیات بانکی یکی از مهمترین وسائل دریافت و پرداخت وجه شناخته شده  و جانشین پول نقد گردیده است .

در کنار فوائد و اهمیت چک که ناشی از امتیازاتی است که قانون تجارت یا قانون صدور چک به آن داده یا می دهد تا بهترین وسیله سهولت مبادله پول و یا انتقال وجه از فردی به فرد دیگر باشد . از نظر سیاست پولی و بانکی هر کشور ، حجم چکهای در گردش و نیز پذیرش عام مبتنی بر اطمینان و اعتماد به روابط پولی در جامعه است و دانستن آگاهی های قانونی و حقوقی یکی از اولین ملزمات برای استفاده کنندگان از این سند میباشد که در راستای پیدایش اختلافات و مشکلات حقوقی و قانونی بتوانند با سهولت و خسارت کم تر و البته که در کنار یک وکیل خوب این وادی را طی کنند .

یکی از برجسته ترین اطلاعات در مورد سند تجاری چک دانستن تفاوت میان چک های حقوقی و چک های کیفری است . که در ذیل مواردی که شکایت شاکی به دلیل حقوقی بودن چک پیگرد کیفری نخواهد شد آمده است :

۱- در صورتی که چک دارای وعده باشد .

۲- هرگاه چک بابت تضمین انجام تعهد یا تضمین انجام معامله ای صادر شده باشد .

۳- هر گاه چک سفید امضاء صادر شده باشد .

۴- در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است . 

۵- هر گاه وصول وجه چک منوط به تحقق شرطی شده باشد . 

۶- هر گاه ثابت شود چک بابت معاملات نامشروع یا ربا ( بهره ) صادر شده است . 

۷- هر گاه دارنده چک تا ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند . یا ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت ( یعنی برگشتی از بانک ) شکایت نکند .

غیر از موارد بالا در سایر موارد ، چک کیفری است یعنی صادر کننده چک قابل تعقیب کیفری و مستوجب مجازات خواهد بود .